Nhiều trường đại học thay đổi tuyển sinh 2026 như siết học bạ, điều chỉnh tổ hợp, khiến học sinh thiếu chuẩn bị và lo học lệch. Những biến động này đòi hỏi lộ trình rõ ràng để đảm bảo ổn định cho định hướng học tập.
- Nhiều đại học điều chỉnh tổ hợp truyền thống giảm xét học bạ 2026
- Nhiều trường đại học “nói không” với tổ hợp C00 từ năm 2026
Xu hướng siết xét học bạ và thay đổi tổ hợp tuyển sinh
Trong phương án tuyển sinh đại học năm 2026, nhiều trường đưa ra điều chỉnh lớn như giảm hoặc bỏ xét học bạ, đồng thời loại bỏ một số tổ hợp truyền thống. Những thay đổi xuất hiện trong bối cảnh yêu cầu nâng cao chất lượng đầu vào, nhưng lại khiến học sinh bối rối do không kịp chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Một số trường đại học trực thuộc các đại học quốc gia đã thông báo không còn sử dụng học bạ trong bất kỳ phương thức xét tuyển nào. Tại TP.HCM, có trường dự kiến dừng hẳn các phương thức tuyển riêng lẻ như xét học bạ hay xét điểm thi tốt nghiệp. Cùng với đó, nhiều trường thay đổi mạnh tổ hợp xét tuyển: có nơi bỏ hẳn tổ hợp A00 hoặc C00, chỉ giữ lại các khối có tính tích hợp cao hơn.
Thực tế này khiến học sinh cảm thấy bị động vì các tổ hợp đã được lựa chọn từ lớp 10 hoặc lớp 11, việc điều chỉnh quá sát thời điểm diễn ra kỳ thi khiến các em khó bù đắp kiến thức. Các ý kiến từ giáo viên THPT cho rằng việc bỏ học bạ có thể hợp lý, nhưng cần công bố sớm và thống nhất trên phạm vi rộng.
Điều quan trọng là mọi sự thay đổi phải đảm bảo tính ổn định, tránh gây tâm lý hoang mang cho học sinh trong giai đoạn định hướng nghề nghiệp.
Tác động đến chiến lược học tập của học sinh
Việc giảm vai trò của học bạ buộc học sinh tập trung nhiều hơn vào kỳ thi đánh giá năng lực và kỳ thi tốt nghiệp. Điều này giúp nâng mức nỗ lực học tập, đồng thời hạn chế tình trạng “làm đẹp điểm số”, nhưng lại làm tăng áp lực học lệch, đặc biệt tại các trường có truyền thống cạnh tranh cao như Trường Trung Học Phổ Thông Sài Gòn
Không ít giáo viên lo ngại rằng khi học bạ không còn giá trị, học sinh sẽ dồn toàn bộ thời gian vào ba môn thuộc tổ hợp xét tuyển, trong khi các môn còn lại dễ bị xem nhẹ. Điều này đi ngược mục tiêu giáo dục toàn diện mà chương trình THPT hướng tới. Bên cạnh đó, việc học thêm – dạy thêm có nguy cơ tăng mạnh do mức độ cạnh tranh vào đại học ngày càng cao.
Tuy nhiên, xu hướng siết học bạ cũng mang điểm tích cực: các em buộc phải xác định ngành nghề sớm hơn, học tập có mục tiêu rõ ràng hơn và tránh tình trạng ỷ lại vào điểm trung bình ba năm. Thách thức lớn nhất hiện nay là cân bằng giữa yêu cầu tuyển sinh mới và mục tiêu phát triển toàn diện năng lực của học sinh.
Yêu cầu về lộ trình và minh bạch dữ liệu
Nhiều nhà trường THPT cho rằng các thay đổi như bỏ học bạ hoặc điều chỉnh tổ hợp truyền thống nên được công bố ít nhất 2–3 năm trước khi áp dụng, tránh gây xáo trộn cho công tác giảng dạy và định hướng. Dữ liệu về điểm học bạ và điểm thi cũng cần được phân tích minh bạch để các trường đại học đưa ra ngưỡng xét tuyển phù hợp.
Một số trường đại học nhấn mạnh xét học bạ không phải phương án hoàn hảo vì sự chênh lệch giữa các địa phương, nhưng việc loại bỏ hoàn toàn cũng cần cân nhắc lộ trình. Thống kê rõ ràng giúp giảm lo ngại rằng điểm học bạ luôn “đẹp” hoặc không phản ánh đúng năng lực. Với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp như Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, dữ liệu minh bạch còn giúp định hướng tốt hơn cho học sinh lựa chọn lối đi phù hợp.
Các chuyên gia giáo dục đều thống nhất rằng mọi điều chỉnh tuyển sinh phải được công bố sớm, nhất là với các thay đổi liên quan tổ hợp truyền thống. Khi có lộ trình rõ ràng, học sinh và phụ huynh sẽ chủ động hơn, tránh tình trạng bị động trong năm học cuối cấp.